Blog: Er is maar één jij! De kern van holistisch coachen

Begin 2000 volgde ik de cursus Communicatieve vaardigheden

Ik werkte destijds bij de Academy van Ernst & Young en zij stimuleerden het als je zelf ook trainingen volgde. En dat vond ik leuk. Tijdens deze training werd er gewerkt met trainingsacteurs. Zij “speelden” dan een collega of je leidinggevende en zo kon je je gedrag veranderen. Beter gezegd: oefenen met ander gedrag. Dat gaf inzichten en toch was het niet vervullend.

Na een paar weken/ maanden merkte ik het al: ik liet weer mijn oude, niet-helpende gedrag zien

Ik liep weer tegen dezelfde zaken aan. Dat frustreerde, maar blijkbaar had de training niet goed geholpen. Of, ik had het zeker niet goed gedaan… Waarom gebeurde dat dan? Nou, omdat alleen naar mijn gedrag werd gekeken. Niet naar wat ik voelde aan emoties of wat mijn lijf mij vertelde. Dan hadden we wellicht ontdekt dat daar nog iets zat wat aangekeken mocht worden, gevoeld mocht worden. Alvorens verder te gaan met het gedrag.

In 2012 begon ik aan mijn coachopleiding bij de Alba-Academie

Tijdens de opleiding werd “inclusive coaching” geïntroduceerd. Tegenwoordig weet iedereen wat het woord inclusief betekent. Toen werd het al meer duidelijk voor me. Inclusive coachen houdt in dat je kijkt naar de mens in zijn geheel met al zijn facetten (zie afbeelding):

• Onze vrouwelijke kant (energie): het voelen en spiritualiteit
• Onze mannelijke kant (energie): het lichaam en de ratio
• De omgeving

Inclusive coaching of holistische coaching is wat mij betreft hetzelfde: kijken naar de mens in zijn of haar geheel. Naar fysiek, mentale staat en emoties. Vervolgens de onderlinge verbanden blootleggen.

Dit alles speelt mee in het leven van een mens

Dus daar werden we ook in opgeleid. Beginnend bij onszelf! De omgeving is daarin ook van belang want we zijn immers sociale mensen. We zoeken altijd verbinding! Hoe je acteert met jouw omgeving vertelt je ook weer heel veel over jezelf.

Als je dan vervolgens kijkt naar de 3 G’s: gevoelens, gedachten en gedrag

Dan zie je dat deze drie G’s elkaar beïnvloeden.

Een experiment:

• Denk aan een citroen
• Beeld je in dat je deze citroen door de helft snijdt
• Stel je voor dat je een likje neemt van een van de helften van de citroen
• Wat gebeurt er?

Als het goed is veel! Ik som even wat op:

• Je denkt iets in de trant van "gatver, dat is zuur”…
• Je mond vertrekt, er komt ineens heel veel speeksel in je mond en je lijf trekt samen
• Je voelt een emotie als zijnde boosheid of verbazing of afkeer

Nog wat voorbeelden…

• Wanneer ik enthousiast ben, dan ga ik meer rechtop zitten, ik heb een open blik, ik lach, heb veel energie, voel vlinders in mijn buik en praat veel met mijn handen. Ik voel me prettig, enthousiast en gedreven. Ik denk minder en als ik denk dan zijn het gedachten als “wat gaaf, i love it, dit wil ik meer”!
• Wanneer ik moe ben, dan hang ik op de bank, is mijn energie laag, is er weinig beweging, laat ik mijn schouders hangen. Ik voel me moe, down. Ik denk dan “ik ben zo moe, ik wil naar bed”.
• Als ik een ruzie heb ervaren, dan ben ik actief, staan mijn oren gespitst, ervaar ik spanning in mijn schouders, buik en borst, ik houd mijn ademhaling in en vast. Ik voel me gestrest, boos, gefrustreerd. De gedachten in mijn hoofd zijn ontelbaar, gepieker. De ruzie wordt keer op keer afgespeeld.

De kunst is om deze drie G’s met elkaar te verbinden, want ze beïnvloeden elkaar. Zo kun je ook zelf bewust je gemoedstoestand veranderen door bijvoorbeeld de fysieke houding aan te nemen die hoort bij “enthousiast”. De andere G’s volgen dan een soort als vanzelf. Het een kunnen we niet los zien van het ander.

Holistische coaching is kijken naar het geheel

Inzicht in deze 3 G’s in combinatie met de omgeving vertelt je alles wat je moet weten. In de coaching van belang omdat je wil weten welke emoties iemand ervaart, wat ze daarbij voelen in hun lichaam en welke gedachten binnen schieten.

Want als iemand zich onzeker voelt, dan denkt zo iemand vaak “zie je nu wel, ik kan het niet” en voelen ze spanning in de onderbuik. De kunst is om zo iemand zichzelf daarvan bewust te laten maken, want als ze dan ooit weer die spanning in de buik voelen, weten ze wat er aan de hand kan zijn! En kunnen ze dit zelf transformeren. Alsof je met een helikopter boven jezelf vliegt en observeert!

Een klant van mij werd vroeger voortdurend vertelt wat niet mocht

Ondanks dat deze vrouw inmiddels van middelbare leeftijd is, leek het alsof er een klein meisje voor me zat. Een klein meisje met een behoefte die dus nooit werd vervuld waardoor ze nu ook niet weet wat ze wil en nodig heeft.

Op een gegeven moment vroeg ik haar of ze nog een bakje koffie wilde. Nee hoor zei ze, dat hoeft niet. Oh, zei ik, prima, maar ik haal dan wel even voor mezelf. Want ik heb er zin in. Oh, zegt ze, dan lust ik ook wel, als je toch gaat halen.

Dat was natuurlijk een mooie aanleiding om het gesprek aan te gaan over “behoeften uitspreken” en haar uit te nodigen. Uit te nodigen om in deze veilige omgeving een keer aan mij om koffie te vragen. Dus als zij voelde ‘ik heb zin in koffie', aan mij te vragen. Mag ik een kopje koffie?

Haar gezicht verkleurde direct. Ze schoot achterin de stoel, zat rechtop. Een verbaasde en ontzette blik op haar gezicht. Haar hart ging tekeer en haar ademhaling was hoog. Ze verstijfde. Allerlei gedachten gingen door haar heen: dat kan ik niet maken, dat zou ik nooit doen, dan moet jij voor mij koffie halen??!! Van alles ging door haar heen. Door deze zaken te benoemen en ook te vragen wat zij waarnam, werd het voor haar meer en meer duidelijk wat er gebeurde. Ze nam de uitnodiging aan.

Een andere dame wilde graag meer zelfvertrouwen

Want het ging niet goed met haar. Twee jaar geleden was een diagnose gesteld en ze deed er alles aan om beter te worden. Ze voelde zich niet slecht. Wel minderwaardig. Ik zocht op (Germaanse Geneeskunde) wat voor een conflict aan de ziekte ten grondslag lag. Dat bleek een eigenwaarde inbreuk te zijn: ik voel me een verliezer, ik ben het niet waard om…

Met deze informatie in mijn achterhoofd zijn we het gesprek aangegaan. Wat is jouw beweging? Wat voel je dan in je lijf? Wat ervaar je aan emoties? Welke gedachten heb je? Vanuit bewustzijn de transformatie aangaan. Zien wat je doet, denkt en voelt.

Ook bleek dat zij heel erg bezig was met de omgeving. Alles wat haar familie wilde, daar moest zij zich aan conformeren. Zelfs op volwassen leeftijd. Meer en meer zag ze in hoe ze was gevormd door haar gezin van herkomst en mocht ze (door)voelen wat bepaalde situaties met haar hadden gedaan.

Holistisch coachen is intens, soms vermoeiend maar altijd de moeite waard!

Er worden pijnlijke zaken aangeraakt. Zeker. We gaan niet herbeleven. Je mag gaan voelen. Met je lijf, want dat is hetgeen we zijn vergeten te doen. We denken veel, we ervaren emoties maar het is veel moeilijker om ons lijf te voelen. Wat zegt ons lijf? Zijn het vlinders in de buik of ervaar je spanning en houd je je adem vast? En wat gebeurt er als je het aankijkt?

Coaching zonder alle kanten te belichten kan niet in mijn beleving. Dan is het een kunstje, dat even werkt, totdat je weer tegen iets aanloopt wat het opnieuw triggert.